Hengelbouw en de benodigde materialen.

Om een hengel te bouwen zul je voor jezelf de volgende vragen eerst moeten stellen om te bepalen hoe je hengel moet worden:

De blank:
Alvorens een blank te kopen zul je eerst moeten bepalen wat voor soort hengel het moet gaan worden.
- Een vlieghengel, een spinhengel, een vlokhengel of een roofvishengel etc.?
- Hoe lang moet mijn hengel worden?
- Uit hoeveel delen moet deze bestaan? (i.v.m. vervoer)

Het uiterlijk:
Je moet bepalen hoe de hengel er uit moet komen te zien.
- Hoe ga ik de molen of reel op de hengel bevestigen?
- Wil ik een vaste reelhouder of een kurkenhandvat met reelringen, met of zonder cone?
- Welke soort kurk ga ik gebruiken, of monteer ik een kunststoffen handvat?
- Hoe lang moet het handvat worden?

- Welke type ogen ga ik monteren en van welk materiaal?
- Hoeveel ogen heb ik nodig? (dit is afhankelijk van de lengte van de hengel, standaard 1 oog per foot, dit is ongeveer 30,3 cm.)
- Waar plaats ik de ogen? Voor de exacte plaatsbepaling kan de leverancier dan uitkomst bieden)

- Welke kleur wikkelingen wil ik gaan gebruiken? (de kleur van het garen wordt donkerder na het lakken)

- Plaats ik ook nog een of meerdere sierwikkelingen?

- Welke soort lak ga ik gebruiken op de wikkelingen.?
(meestal gebruikt men een 2 componenten lak met een mengverhouding van 50/50.
Om deze lak goed te mengen en mooi dun te krijgen, kan verwarmen van de lak zonder harder een uitkomst bieden.
Dit kan gedaan worden in de magnetron gedurende 10 tot 20 seconden.
Voor de beste resultaten is het verstandig om minimaal 2 ml lak en 2 ml harder te gebruiken per keer.
Maar voordat het zo ver is dient de hengel eerst gemonteerd te zijn in zijn geheel)

Een kleine opsomming van de materialen en de werkzaamheden

Kurken en het maken van de handgreep

Stap 1 : kurken en monteren van de handgreep
De handgreep is een essentieel deel van de hengel. Het is de directe link tussen uw hand, arm en de hengel. Om een vlotte en niet gespannen cast te kunnen werpen gedurende lange tijd, moet de ergonomie van de handgreep aangepast zijn aan u.

Over natuurlijk kurk

Er bestaan meerdere benamingen en klassificaties voor de verschillende kwaliteiten voor natuurlijke kurk ; pleine-fleur, super, AAA etc. Op vandaag stellen deze namen niet veel meer voor en staan niet meer voor overeenstemmende kwaliteiten.

Tussen professionele hengelbouwers gebruiken wij volgende simpele graduatie: CG1, CG2 en CG3.

>> CG1: 90% à 100% vrij van oneffenheden
>> CG2: 80 à 90 % helder met hier en daar enkele oneffenheden
>> CG3: moins de 80% helder met duidelijke oneffenheden, meer dan CG2 kwaliteit

CG3 kurk wordt courant gebruikt bij fabrieksgegevens. Nieuw ziet deze handgreep er zeer mooi uit maar na enkele uitstappen verdwijnt de lijn met het kurkstof en lijkt het nergens meer op. Er bestaan geen kleine profijtjes.....

Exotisch kurk
Met de verschijning van de exotische kurken is er geen limiet meer op het personaliseren van uw handgreep. U kunt uw fantasie de vrije loop laten met al hun kleuren en effecten. Daarbij komt nog dat zij vrij zijn van oneffenheden en ze goedkoper zijn dan de natuurlijke kurk in CG1 & CG2 kwaliteit.

Voorbeeld van een handgreep die zowel natuurlijke als exotische kurk bevat

Opbouw van de handgreep

Nodige materiaal:

· Rondjes uit natuurlijk kurk, exotisch kurk of rubber kurk

· Epoxy gel 15 minuten of 6 uur

· Een metalen of aluminium staaf

· Een (bank)schroef

· Een draaibank of boor

· Schuurpapier 80-320

De kurk rondjes moeten voorbereid worden voor ze samengevoegd worden. Dit gebeurd door ze te schuren op een vlakke ondergrond om alle oneffenheden te verwijderen. Kurk rondjes uit natuurlijk of exotisch kurk, hout of om het eender welk materiaal wordt samengehecht door middel van een epoxy gel die in 15 minuten of 6 uur (ThreadMaster Ultimate Gel) naar gelang van de moeilijkheidsgraad uithardt.

Het epoxy wordt voorbereid door het mengen van 2 gelijke delen hars en verharder, die zeer goed gemengd moeten worden. Waarna er een laagje aangebracht wordt tussen elke laag kurkrondjes die in plaats gehouden wordt door een metalen staaf.

Het geheel wordt daarna samengehouden in een schroef die gemakkelijk in elkaar te knutselen is. Eens de schroef vast aangevezen is dan wordt de staaf verwijdert. Laten drogen gedurende 24h.

Het draaien van de greep
De blok met kurk rondjes is nu klaar om gedraaid te worden om er de gewenste ergonomie aan te geven. Deze stap kan op een draaibak uitgevoerd worden (ideale manier) of op een boor.

Volgens de gebruikte materialen wordt het draaien uitgevoerd met behulp van traditionele instrumenten van een draaibank (beitels, raspen enz.) en vervolgens wordt het werk afgewerkt met schuurpapier, beginnend met de grofste korrel (80) en eindigend met een fijne (320).

Eerste grove vormgeving door middel van een beitel

Afwerking met schuurpapier

Dezelfde stappen worden gerespecteerd voor het maken van een fighting butt.

U kunt natuurlijk steeds een handgreep kit en reelhouder kopen die reeds voorgemonteerd zijn, maar dan hebt u niet veel invloed op de kwaliteit van de kurken en de persoonlijke input is merkelijk beperkter.

>> volgende stap: de blank en zijn ruggegraat

Blanks & spine

Stap 2 : de blanken, hoe vind u de ruggegraat of "spine"?

Het is belangrijk uw blank goed uit te kiezen. Persoonlijk ben ik begonnen met goedkope blanken om mezelf te leren want ik had niemand die het me kon aanleren. Er bestaan reeds blanken vanaf 25 €, daarna is het enkel een budget en goesting kwestie.

Het verschil in prijzen is consequent maar de kwaliteit ook. Dit heeft alles te maken met de kwaliteit van het carbon, de gebruikte hars, de kwaliteitscontrole enz. Het verschil is duidelijk merkbaar aan het resultaat maar u kunt een hele mooie en goeie hengel monteren op goedkope blanken. Bv de Batson RX6 die de goedkoopste blank is uit mijn gamma maar vaak de mensen verbluft laat staan door zijn rechtheid en bouw.

Hoe vindt u de ruggegraat

Omdat een blank gemaakt is door verschillende lagen carbon die rond een mandril gedraaid worden, zijn er delen die harder zijn dan andere. Dit is wat wij de ruggegraat noemen.

het bepalen van de ruggegraat is uiterst belangrijk voor het plaatsen van de ogen en vertegenwoordigd één van de meest besproken onderwerpen van het moment.

Stap 1 : vergewis u ervan dat elke basis van iedere sectie beschermd is door een stukje tape, want indien er te veel druk uitgeoefend wordt op de verbindingen dan zouden deze kunnen scheuren.

Om de "spine" te vinden hoeft u enkel de blank op zijn top op een tafel plaatsen. Met de blank in de ene hand laat u de andere hand de blank rollen terwijl u zachtjes de blank naar beneden drukt in een hoek van 30°.

Als u hem zo draait dan zal u al snel merken dat de blank niet rond draait en dat er merkelijk een plaats is die harder is. Eens die gevonden is dan markeert u die als referentie punt met een China Marker (een vettig, wit potlood die gemakkelijk verwijderd wordt).

Vindt u niet onmiddellijk de ruggegraat verander de steun dan van plaats en probeer opnieuw.

bepaalde blanken hebben 2 "spines" de een al sterker dan de andere. Neem steeds de sterkere.

>> Volgende stap:

Reel houders

Stap 3 : selectie van de reelhouder

Er bestaan 2 types reelhouders:

voorgemonteerde reelhouders

te monteren hardware en inleg

De voorgemonteerde reelhouders zijn vaak de gemakkelijkste om op de blanken te monteren en naar gelang de fabricanten zijn deze voor zeer goede kwaliteit en worden ook mooier en mooier.

De reelhouders die zelf te monteren zijn, zijn iets moeilijker te monteren. Hun prijzen variëren volgens het gebruikte legering (chrome, aluminium of verzilverd) alsook de kwaliteit van het gekozen hout.

De houten inleg is niet van het gemakkelijkst om zelf te maken. Maar voor een kwaliteitsresultaat is het zeker de inspanning waard want u kunt kiezen tussen in de tekening van het hout, de kleur enz. Het is mijn keuze bij uitstek bij de realisatie van mijn mooie rivierhengels.

Voor diegene die niet over het geschikte materiaal beschikken om ze zelf te draaien, bied ik verschillende houten inleggen aan.

Hoe kiest u de reelhouder voor uw hengel?
Het is belangrijk dat u goed de interne diameter van de reelhouder kent om zeker te zijn dat de blank er doorheen kan:

· de reelhouders voor hengels met # 1 à 7 hebben een diameter van 12.7 mm

· voor de grotere hengels is een reelhouder met diameter 16 mm vaak nodig.

>> volgende stap: lijmen van de reelhouder en handgreep
Reelhouder & handgreep lijmen

Stap 4: Assembleren van de reelhouder en de handgreep op de blank.

Nodige materiaal:

· Houtvijl (rattestaart)

· Dremel of boor

· Masking tape

· Epoxy (ThreadMaster Ultimate Gel 15’)

· Huishoud papier

· Gemodifieerde alcohol 70°

De interne diameter van de handgreep moet aangepast worden op de kegelvormigheid van de blank. Een uiterst delicate operatie want u moet er voor zorgen dat het uithollen regelmatig gebeurd op de ganse lengte en in overeenstemming met de blank.

Deze stap gebeurd het best met een vijl, stijl rattestaart, van verschillende maten, die opeenvolgend aangewend worden. Na iedere vijlbeurt wordt de handgreep uitgemeten op de blank voor een perfecte maat.

Van zodra dit gebeurd is moet het handvat vrij kunnen op en neer verschuiven tot op de gewenste hoogte. Meet wel de goed de nodige afstand voor de reel houder en de fighting butt, niet te los maar ook niet te vast.

Gezien de reelhouder zich vastzet in de greep is het nodig om de greep uit te hollen om ze later samen te kunnen samenkleven. Deze stap is uiterst delicaat want de naad moet precies zijn. Om dit te klaren gebruik ik het liefst een Dremel maar een boor moet het ook kunnen klaren.

De interne diameter van de reelhouder is uniform evenwijdig. Dit betekent dat hij de kegelvorm van de blank niet respecteert alhoewel hij er perfect moet op gecentreerd worden. Hiervoor gebruik ik schilders tape waarmee ik een soort ringen rond de blank vorm van verschillende dikte waardoor de reelhouder perfect gecentreerd wordt op de blank.

Het geheel wordt nog een laatste maal "droog" gemonteerd om zeker te zijn dat alles goed op zijn plaats past. Als dit het geval is kan men over gaan tot het lijmen op de blank.

Het lijmen van de reelhouder en de greep op de blank

Hiervoor gebruik ik een epoxy gel (ThreadMaster Ultimate Gel 15’). De consistentie van deze gel laat toe om een goede brij te maken die niet zal uitlopen tijdens het assembleren. De reelhouder wordt op de blank gegleden, rekening houdend met zijn oriëntatie die in overeenstemming moet zijn met de as waarop de ogen gemonteerd zullen worden. (Herinner u de ruggegraat)

Van zodra de reelhouder goed vast zit ( +/- 15 minuten) wordt de handgreep met de zelfde epoxy vastgezet. Verzeker u van een perfecte verbinding tussen de reelhouder en de handgreep..

Het te veel aan epoxy kan gemakkelijk verwijdert worden met wat gemodifieerde alcohol 70° op keukenpapier. Natuurlijk vóór hij uitgehard is!

Volgende stap:

Stap 5 : Positionering van de ogen en gelijders

Er bestaan verschillende methodes om de ogen en geleiders op de blank te plaatsen: op de "spine", op de tegengestelde kant van de "spine" of op de rechtste kant. De grote merknamen gebruiken alledrie van voorgenoemde technieken. Persoonlijk hou ik ervan om op de "spine" te werken maar het hangt altijd af van de aard en de kwaliteit van de blank . Het laat me toe om samen met de plaatsing van de ogen de actie van de hengels aan te passen.

Na het vinden en markeren van de "spine", dan moet de beste plaats van de ogen gedefinieerd worden om het beste potentieel uit de blank te halen.

Dit gebeurd op verschillende manieren. Een manier is om algoritmische berekeningen uit voeren. Of een simpeler test waar de ogen met tape op de blank gehecht worden, daarna wordt een lijn gemonteerd en cast men om hier en daar bij te werken waar moet om tot de gewenste sensaties te komen.

Een andere simpele manier is om de ogen tijdelijk vast te maken met masking tape, men monteert een lijn, zet de blank onder tractie en controleert men dat de afstand tussen de blank en de lijn gelijkmatig evenwijdig loopt. Daarna is het genoeg om de voorlopige posities bij te werken door de ogen op en neer te bewegen tot het gewenste resultaat.

Maak u echter niet al te veel zorgen hierover. De meeste blanken worden geleverd met een positioneringschaal voor het plaatsen van de ogen en geleiders alsook de aangeraden maten.

Voor een blank Gatti G4 van 9´0 #5 bekomt men de volgende gids vertrekkend van het top oog (punt blank = 0 cm):

1: 10cm / 2: 22cm / 3: 37cm / 4: 53.5cm / 5: 73cm / 6: 93 cm / 7: 113cm / 8: 136cm / 9: 162cm / 10: 190 cm

Het aantal nodige ogen voor een blank is normalerwijze uitgerekend op 1 oog per "voet" + 1. Hetzij in het geval van de G4 9´0 wordt dit 10 ogen.

Van zodra de optimale afstanden gevonden werden, worden deze gemarkeerd ofwel met een china marker of met masking tape.

Maten en selectie van de ogen en geleiders

De maten van de ogen en geleiders zijn zeer belangrijk. men moet rekening houden met het soort vissen (rivier = kleine ogen; reservoir = grotere ogen enz.)

De ogen maten worden geklasseerd volgens nummers (maat 0 = kleinst - maat 6 = grootst). De vertrekogen lopen gelijkaardig (maat 6 = de kleinste; 25 = grootst).

Type ogen
Snake of single foot ogen? Persoonlijk heb ik beide ogen reeds op verschillende blanken gemonteerd. Op zich is er niet veel verschil. Het gaat meer om persoonlijke voorkeuren en gewoonten.

Staal of titanium ? Zelf heb ik voorkeur voor de onvervormbare ogen in titanium Rec Recoil. Ze laten toe: de hengel merkelijk te verlichten, een betere geleiding en gezien ze flexibel zijn doen ze geen inbreuk op de blank. Het verschil is opmerkelijk maar gezien het budget ook altijd belangrijk is blijft het een goeie oefening om alles uit te balanceren.

>> Volgende stap:

Stap 6 : bindwerk van de ogen

De ogen werden voorlopig op de blank vast gemaakt met masking tape. Men verzekert er zich best nog eens van dat ze correct zitten alvorens verder te gaan. Zowel kwa afstand als op de gekozen uitlijning.

Materiaal
Een bindtafel is uiterst handig om dit werkje perfect uit te voeren. Ze zijn gemakkelijk zelf te maken voor een doe-het-zelver. Verschillende modellen zijn ook te koop.

Het is belangrijk dat de draad steeds onder een constante zelfde spanning staat daarmee het bindwerk niet te los of te vast komt te zitten. Een draadspanner is hier dus handig.

Hier kunt u de mijne zien:

Voor diegene die liever niet investeren in te veel materiaal. Het opspannen van de draad kan evengoed gebeuren door deze door een woordenboek te laten gaan naar een kartonnen doos om de blank in te laten rusten waar aan beide kanten een "v" in is uitgesneden.

Een scheermesje om de pluisjes weg te snijden en polijsinstrument vervolledigen uw benodigdheden.

De draad
Er bestaan verschillende types draad:

- De simpele bind draad (stijl Gudebrod RW, maat A) : de wordt doorschijnend bij het vernissen om zich discreet op de blanken te zetten. Men kan deze met een kleurbeschermer (Chromaseal) gebruiken waarbij hij dan ondoorzichtig wordt.

- De binddraad (stijl Gudebrod NCP) : deze bevat reeds standaard een kleurbeschermer en zal dus niet veranderen tijdens en na het vernissen.

- De metaalkleurige draden : zijn worden gebruikt om uw bindwerk te verfraaien.

- Zijde : zij verzorgen de fijnste bindwerken, veelal gebruikt voor bamboe maar volgens mij voor iedere buitengewone hengel. Hun doorzichtigheid en fijnheid zijn niet te evenaren. maar ze zijn ook moeilijker te plaatsen.

Het bindwerk

Er worden geen knopen gevormd nog wordt er gelijmd: het begin van de draag wordt juist vastgehouden door de juiste spanning van de rondgedraaide draad. Het eindstukje wordt word onder de laatste lussen doorgetrokken met behulp van een nylon draadje, zoals ook bij het monteren van vliegen.

Het bindwerk wordt aan gestampt met een polijsinstrument. Deze stap is onvermijdelijk om mooie verbindingen te bekomen. Wat belangrijk is omdat men geen mooie hengel kan monteren met verbindingen die niet pico bello zijn. Vergeet niet dat de vernis alle onregelmatigheden vergroot en onmiddellijk in het oog zal springen van uw vrienden.

De beste manier bestaat erin om goed aangespannen (opgelet niet te...) lussen te bekomen, het begin en eindstukje zo dicht mogelijk af te snijden en zeker te zijn dat alle lussen evenwijdig / haaks staan op de blank.

>> volgende stap:

Epoxy finish

Stap 7 : Vernissen van het bindwerk

Het vernissen is de laatste zeer belangrijke stap in het monteren van uw hengel en het is noodzakelijk deze stap te verzorgen en gebruik te maken van producten van top kwaliteit . De kleinste vergissing, luchtbelletjes, een slecht afgeknipte draad of dergelijke en u mag alles terug van vooraf aan beginnen!

Al mijn bindwerk wordt verzorgd met 2 à 3 lagen vernis. Het is de enige manier om het beste resultaat te bekomen en te vermijden dat ze de vorm van een rugby bal aannemen.

Materiaal en aanwending
De vernis ThreadMaster is een epoxy die uit 2 componenten bestaat en die flexibel blijft eens droog, doorschijnend is als glas en die niet verandert eens blootgesteld aan UV.
Er bestaan 2 types: De Light, die voorbehouden is voor de hengels #1 tot en met #5 en de "High Build" die toelaat gemakkelijk grotere bindingen te verzorgen.

Wat u moet weten:

>> door gebruik te maken van plastieken spuitjes die geen silicone bevatten. Dit zou de epoxy aantasten.

>> Ook al het andere materiaal in plastiek kiezen, cups, stokjes enz. Hout is te vermijden want het maakt luchtbelletjes.

>> De pasta goed mengen zonder luchtbellen te maken. Dus langzaam mengen!

>> Giet het mengsel op een blad aluminiumpapier, dit vertraagt de polimerisatie en laat u toe tot wel 20 minuten met Threadmaster te werken.

>> Gebruik steeds propere borsteltjes en breng ultra fijne laagjes aan!!

De vernis wordt aangebracht door middel van ofwel een wegwerp borsteltje ofwel een borsteltje van goeie kwaliteit. Het is belangrijk om fijne laagjes aan te brengen en de bindingen niet over te belasten.

Om het aanbrengen van de vernis te vergemakkelijken, gebruik ik een bepaalde rod dryer die mijn hengel 11 maal per minuut laat draaien en in plaats houdt dmv een speciaal houvast.

Deze stap kan ook met de hand gebeuren indien u de tijd en het geduld hebt, want eens de vernis aangebracht is moet de hengel gedurende 2 uren gedraaid worden om te vermijden dat de vernis een druppel vorm aanneemt, die uitermate lelijk is.

Het is essentieel dat de hengel horizontaal gehouden wordt zodat het vernis perfect en regelmatig aangebracht kan worden. Hiervoor gebruik ik aangepaste verhogen die een systeem van in hoogte en diameter verstelbare kogellagers heeft.

U hoeft enkel uw vernislagen aan te brengen en telkens 6 à 8 uren te wachten tussendoor. 24 uren na de laatste laag is de vernis uitgehard en mag u uw hengel uit proberen. Puur geluk!